Tiêm vắc xin phòng COVID-19 cho trẻ từ 6 tháng đến 5 tuổi: những thông tin khoa học cập nhật các bà mẹ và các bậc phụ huynh cần biết

Các thông tin khoa học về tính hiệu quả của vắc xin dùng cho trẻ nhỏ đã trở nên cần thiết hơn bao giờ hết trước những lo ngại của các bà mẹ và các bậc phụ huynh khi bàn về việc tiêm vắc xin phòng COVID-19 cho trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 5 tuổi.

Kết quả khảo sát ý kiến các bà mẹ có con nhỏ trong độ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi cho thấy hiện chỉ mới có 36/357 bà mẹ đồng ý cho con tiêm vắc xin phòng COVID-19 (10,1%). Các lý do làm cho phần lớn các bà mẹ chưa đồng ý cho con mình tiêm vắc xin là: tuổi của trẻ còn quá nhỏ, lo ngại tác dụng phụ của vắc xin, trẻ đã từng mắc COVID-19 trước đó, và các phụ huynh thắc mắc tác dụng phụ của vắc xin như thế nào, vắc xin có ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ không, có thật sự an toàn không?

Kết quả khảo sát của HCDC giúp Ngành y tế biết được những lo lắng, những thắc mắc của các bà mẹ và các bậc phụ huynh, từ đó chủ động cập nhật và chọn lọc những thông tin khoa học có giá trị để tuyên truyền, hướng dẫn các bà mẹ và các bậc phụ huynh có nhận thức đúng về những lợi ích của tiêm vắc xin phòng COVID-19 cho trẻ em từ 6 tháng đến 5 tuổi.

Tính từ ngày 1/1/2022 đến 22/10/2022 số trẻ dưới 5 tuổi bị mắc COVID-19 tại TP.HCM là 13.517 trẻ chiếm 4,27% tổng số trường hợp (316.683 trường hợp bệnh), cao hơn mức trung bình của thế giới. Việc phòng ngừa nhiễm COVID-19 cho trẻ em là rất cần thiết, đặc biệt là tiêm vắc xin giúp ngăn ngừa sự xuất hiện biến chứng nặng có tên là “Hội chứng MIS-C” (Multisystem Inflammatory Syndrome in Children). Hội chứng MIS-C là tình trạng viêm nhiều cơ quan khác nhau bao gồm: tim, phổi, thận, não, da, mắt, các cơ quan thuộc hệ tiêu hóa ở trẻ có tiền sử mắc COVID-19 trước đó. Trẻ mắc hội chứng MIS-C thường có các biểu hiệu như sốt cao liên tục, mắt đỏ, môi đỏ, phát ban da, sưng đau hạch cổ và các triệu chứng tiêu hóa như ói, đau bụng, tiêu chảy. Các biến chứng nặng của MIS-C ở trẻ em thường liên quan đến hệ tim mạch, bao gồm viêm động mạch vành và giảm chức năng co bóp của cơ tim. Riêng biến chứng viêm mạch vành nếu không được điều trị kịp thời có thể để lại di chứng lâu dài trên hệ tim mạch như dãn động mạch vành, thiếu máu cơ tim.

Một biện pháp phòng bệnh hữu hiệu là tiêm vắc xin phòng COVID-19, riêng đối với trẻ nhỏ, đã có những công trình nghiên cứu đánh giá tính hiệu quả, sơ bộ đã có kết quả như sau:

- Đối với vắc xin Pfizer, các nghiên cứu đã công bố dữ liệu mới cho thấy Pfizer giảm nguy cơ mắc COVID-19 ở trẻ em từ 6 tháng - 5 tuổi. Cụ thể, 3 mũi vắc xin Pfizer đạt hiệu quả 73,2% bảo vệ trẻ đối với thể nhẹ, có triệu chứng do biến thể Omicron và các chủng phụ của nó. Hiệu quả của vắc xin thậm chí còn cao hơn khi bảo vệ khỏi bệnh nặng (nghiên cứu chưa đủ lớn để tính toán tỷ lệ % chính xác). Ngoài ra, đối với trẻ em từ 6 - 23 tháng tuổi, vắc xin cho thấy có hiệu quả ngăn ngừa COVID-19 là 75,8%, trung bình là 1,9 tháng sau liều thứ ba. Đối với trẻ từ 2 đến 4 tuổi, vắc xin có hiệu quả phòng ngừa COVID-19 là 71,8%, trung bình là 2,4 tháng sau liều thứ ba.

- Đối với vắc xin Moderna, một thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 2-3 do Moderna thực hiện trong thời gian từ tháng 10/2021 đến tháng 2/2022 cho thấy hiệu quả của vắc-xin chống lại COVID-19 sau liều 2 là 50,6% KTC 95% (21,4 - 68,6) ở trẻ từ 6-23 tháng chưa mắc COVID-19 và 36,8% KTC 95% (12,5 - 54,0) ở trẻ từ 2 - 5 tuổi. Đối với trẻ đã mắc COVID-19 là 52,1% KTC 95% (24,3 - 69,3) ở trẻ từ 6 - 23 tháng và 34,5% KTC 95% (9,8 - 52,0) ở trẻ từ 2 đến 5 tuổi. Đặc biệt, chưa ghi nhận trường hợp trẻ mắc COVID-19 nghiêm trọng trong thử nghiệm này.

Cả 2 loại vắc xin Moderna và vắc xin Pfizer-BioNTech đều đã được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt cho sử dụng ở trẻ nhỏ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi. Một số nước đã bắt đầu tiêm chủng cho trẻ nhỏ dưới 5 tuổi bao gồm Canada, Israel và Hoa Kỳ (tháng 6), với hơn 1 triệu trẻ em trong độ tuổi này đã được tiêm ít nhất 1 liều vắc xin Moderna hoặc Pfizer. Tại Úc, vắc xin COVID-19 được khuyến cáo cho các trẻ đưới 5 tuổi thuộc nhóm nguy cơ. Ngoài ra ở các quốc gia khác cũng đã tiến hành tiêm chủng cho trẻ nhỏ với các loại vắc xin khác như: Trung Quốc (hơn 84 triệu liều vắc xin Sinopharm và Sinovac cho trẻ 3-11 tu đến tháng 11/2021), Hồng Kông (12/10/2022 phê duyệt vắc xin Pfizer tiêm cho trẻ dưới 5 tuổi, Cuba sử dụng vắc xin Abdala, Soberana tiêm cho trẻ em từ 2 tuổi.

Được biết, với việc cấp phép của các tổ chức quốc tế về sử dụng vắc xin phòng COVID-19 cho trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi và việc triển khai tiêm chủng tại một số quốc gia trên thế giới, Bộ Y tế Việt Nam hiện đang theo dõi các chương trình nghiên cứu trên thế giới về hiệu quả của vắc xin đối với trẻ nhỏ, tham khảo ý kiến các chuyên gia, đồng thời tham khảo nhu cầu nguyện vọng phụ huynh để có hướng dẫn phù hợp về tiêm phòng COVID-19 cho nhóm tuổi này cũng như khả năng đưa vac xin COVID-19 vào chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia.

SỞ Y TẾ TP.HCM