Tầm soát, phát hiện sớm một số loại ung thư thông qua khám sức khỏe người cao tuổi

Tầm soát và phát hiện sớm ung thư, đặc biệt ở người cao tuổi, đang trở thành một trong những yếu tố quan trọng để giảm tỷ lệ tử vong do căn bệnh này. Với tỷ lệ mắc ung thư gia tăng theo tuổi, việc khám sức khỏe định kỳ và tầm soát sớm giúp nâng cao cơ hội sống sót và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Ung thư hiện đang là nguyên nhân thứ hai dẫn đến tử vong trên toàn cầu với gần 10 triệu người tử vong vào năm 2022. Những con số đáng báo động này đòi hỏi sự chú ý đặc biệt đến các biện pháp phòng ngừa và tầm soát ung thư. Dữ liệu ung thư tại Việt Nam được Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế của Tổ chức Y tế Thế giới (GLOBOCAN) năm 2022 ghi nhận có 180.480 ca mắc mới và 120.184 ca tử vong do ung thư.

*5 loại ung thư thường gặp ở giới nam và nữ bao gồm:

Nguồn: GLOBOCAN 2022 VIET NAM, WHO 

Thông thường, ung thư được phát hiện ở giai đoạn muộn do các triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng, dẫn đến tỷ lệ tử vong tăng cao. Tuy nhiên, tỷ lệ sống sót của bệnh nhân ung thư đang được cải thiện nhờ vào những tiến bộ trong tầm soát, điều trị và dự phòng. Theo đó, việc sàng lọc các đối tượng có nguy cơ mắc ung thư giúp định hướng cho việc chẩn đoán sớm, giúp giảm chi phí điều trị, cải thiện khả năng sống sót cho bệnh nhân. 

Theo thống kê, tỷ lệ mắc mới ung thư tăng tỷ lệ thuận với tuổi. Nguyên nhân có thể do tuổi càng lớn thì khả năng sửa chữa tế bào trong cơ thể không còn hoạt động hiệu quả, cộng với sự tích tụ các chất độc hại tăng lên theo thời gian. Chính vì thế, người cao tuổi (NCT) được xem là đối tượng có nguy cơ mắc ung thư và nên được khám sức khỏe định kỳ ít nhất mỗi năm một lần. Qua công tác khám sức khỏe cho NCT đang được triển khai, tính đến ngày 28 tháng 8 đã phát hiện được 2.072 người đang mắc ung thư và 4.376 trường hợp nghi ngờ mắc ung thư.

Ngoài ra, hầu hết các loại ung thư đều có chung một số yếu tố nguy cơ như tiền sử gia đình có người mắc ung thư, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, thói quen ăn uống không lành mạnh, ít vận động thể lực, thừa cân – béo phì. Các đối tượng NCT có những yếu tố nguy cơ kể trên cũng được khuyến cáo kiểm tra sức khỏe định kỳ, tầm soát và phát hiện sớm ung thư.

*10 dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư:

✔ Vết loét trên cơ thể lâu lành

✔ Ho dai dẳng, khàn tiếng

✔ Ăn uống khó tiêu, khó nuốt

✔ Thay đổi thói quen đi tiêu, đi tiểu

✔ Có khối u ở vú hay ở trên cơ thể

✔ Xuất hiện những nốt ruồi bị thay đổi về màu, hình ảnh, kích thước

✔ Sờ thấy ở cổ, nách, bẹn có nhũng hạch to bất thường

✔ Ù tai, nghẹt mũi kéo dài

✔ Sụt cân vô cớ, da xanh xao thiếu máu không rõ nguyên nhân

✔ Chảy máu hoặc tiết dịch bất thường ở đầu vú

✔ Chảy máu, dịch ra bất thường ở âm đạo

Nguồn:

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer

https://gco.iarc.who.int/media/globocan/factsheets/populations/704-viet-nam-fact-sheet.pdf

https://www.cancer.gov/about-cancer/causes-prevention/risk

https://www.cancer.org/cancer/diagnosis-staging/signs-and-symptoms-of-cancer.html

Nguyễn Minh Thắng, Đào Lê Phương Trang - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố