Hỏi đáp về vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII)
Ngay sau dịp nghỉ Tết dương lịch năm 2024, sáng ngày 02/01/2024, đồng loạt nhiều Trạm Y tế trên địa bàn TP.HCM đã triển khai tiêm vắc-xin 5 trong 1 thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ theo độ tuổi quy định.
Hãy cùng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố Hồ Chí Minh tìm hiểu về tính an toàn và lợi ích mang lại của vắc-xin 5 trong 1 DPT-VGB-Hib (SII) cho trẻ trong đợt chiến dịch vừa được triển khai.
Ảnh: Tiêm vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) cho trẻ trong ngày 02/01/2024.
Câu hỏi 1: DPT-VGB-Hib (SII) là vắc-xin gì? Tiêm vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) phòng được những bệnh gì?
Trả lời:
Vắc xin DPT-VGB-Hib (SII) là vắc xin phối hợp “5 trong 1” DPT-VGB-Hib bao gồm giải độc tố vi khuẩn bạch hầu, uốn ván, vi khuẩn ho gà bất hoạt, kháng nguyên vi-rút viêm gan B và kháng nguyên vi khuẩn Haemophilus influenzae týp b.
Lịch tiêm vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) trong tiêm chủng mở rộng cho trẻ dưới 1 tuổi vào lúc 2, 3 và 4 tháng tuổi để phòng các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm gan B và viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib.
Câu hỏi 2: Vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) được sản xuất ở đâu?
Trả lời:
Vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) do Công ty Serum Institute of India, Ấn Độ sản xuất, được cấp phép lưu hành ở Ấn Độ năm 2009. Vắc-xin đạt tiêu chuẩn tiền thẩm định của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ năm 2010.
Vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) đã được thử nghiệm lâm sàng ở Việt Nam và được chứng minh là an toàn. Vắc-xin đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tháng 9 năm 2018.
Câu hỏi 3: Là một người mẹ, tôi rất băn khoăn khi phải quyết định có nên cho con mình đi tiêm vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII). Tôi mong muốn được giải đáp đầy đủ hơn về những lợi ích và nguy cơ có thể có khi cho con đi tiêm phòng loại vắc-xin này?
Trả lời:
Vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) là loại vắc xin phối hợp phòng được 5 bệnh: bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib. Đây là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh này, ảnh hưởng tới sức khỏe và sự phát triển của trẻ. Sử dụng vắc-xin phối hợp DPT-VGB-Hib (SII) sẽ giảm số mũi tiêm cho trẻ, tiết kiệm thời gian cho các bà mẹ và gia đình đồng thời trẻ em có cơ hội phòng được 5 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
Tuy nhiên, cũng như các thuốc hay loại vắc-xin khác khi tiêm đều có thể xảy ra các phản ứng. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, các phản ứng nặng thường rất hiếm gặp.
Sau tiêm chủng trẻ có thể có một số các phản ứng thông thường như sốt nhẹ (<38,5°C), đau hoặc sưng tấy nhẹ tại chỗ tiêm, quấy khóc, … Tuy nhiên, các phản ứng này sẽ tự khỏi trong vòng 1 ngày.
Một số phản ứng có thể gặp khi sử dụng vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) như:
+ Khóc dai dẳng trên 3 giờ trong vòng 48 giờ sau tiêm vắc xin với tỷ lệ là <1/100 liều sử dụng.
+ Co giật có kèm theo sốt hoặc không sốt trong vòng 3 ngày sau tiêm vắc xin với tỷ lệ là <1/100 liều sử dụng.
+ Giảm trương lực cơ, giảm đáp ứng xảy ra trong vòng 48 giờ với tỷ lệ là 1-2/1000 liều.
+ Sốc phản vệ có thể xảy ra với tỷ lệ 20/1 triệu liều.
Câu hỏi 4: Trẻ đã tiêm 1 hoặc 2 mũi vắc-xin DPT-VGB-Hib cách đây 4-5 tháng vậy có phải tiêm lại từ đầu không?
Trả lời:
Lịch tiêm chủng 3 mũi vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) là 2, 3 và 4 tháng tuổi. Nếu liều vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) nào bị bỏ lỡ hoặc tiêm muộn thì cần được tiêm sớm vào thời gian sau đó mà không cần phải tiêm lại từ mũi đầu. Lưu ý khoảng cách giữa các mũi tiêm tối thiểu là 1 tháng.
Câu hỏi 5: Các cháu đang tiêm vắc-xin dịch vụ có thể quay trở lại tiêm vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) miễn phí trong TCMR không?
Trả lời:
Có thể cho trẻ dưới 1 tuổi tiêm vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) miễn phí trong tiêm chủng mở rộng nếu cháu chưa được tiêm đủ mũi vắc xin theo lịch tiêm chủng.
Điều cần lưu ý là vắc-xin phối hợp DPT-VGB-Hib (SII) phòng các bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và viêm phổi, viêm màng não mủ do vi khuẩn Hib. Vắc-xin dịch vụ có nhiều loại nên các bà mẹ cần mang theo phiếu/sổ tiêm chủng của con mình để cán bộ y tế biết được trẻ đã tiêm những vắc-xin gì và có chỉ định tiêm đúng cho trẻ.
Câu hỏi 6: Trường hợp nào trẻ không tiêm được vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII)?
Trả lời:
Không tiêm vắc-xin DPT-VGB-Hib (SII) cho trẻ nếu tiền sử có phản ứng mạnh đối với liều tiêm trước hoặc có phản ứng mạnh đối với vắc-xin bạch hầu, ho gà, uốn ván (DPT) hoặc vắc-xin viêm gan B, vắc-xin Hib như:
• Sốt cao trên 39°C kèm co giật.
• Dấu hiệu não/màng não, tím tái, khó thở trong vòng 2 ngày sau tiêm vắc-xin.
• Co giật có kèm theo sốt hoặc không sốt trong vòng 3 ngày sau tiêm vắc-xin.
• Khóc dai dẳng trên 3 giờ… trong vòng 1 ngày sau tiêm vắc-xin
• Giảm trương lực cơ trong vòng 2 ngày sau tiêm vắc-xin.
• Trường hợp có vấn đề liên quan đến thần kinh hoặc bị viêm não sau mũi tiêm trước đó.
• Hoãn tiêm cho trẻ nếu trẻ đang ốm, sốt hoặc mắc các bệnh cấp tính.
Câu hỏi 7: Để đảm bảo an toàn tiêm chủng, các bậc cha mẹ cần phải làm gì khi đưa con đi tiêm chủng?
Trả lời:
Khi đưa trẻ đi tiêm chủng cần mang theo phiếu/sổ tiêm chủng cá nhân.
Chủ động thông báo cho cán bộ y tế về tình trạng sức khỏe của con mình như đang ốm, sốt, tiền sử dị ứng hay phản ứng mạnh với những lần tiêm chủng trước như sốt cao, quấy khóc kéo dài, sưng đau lan rộng tại vị trí tiêm hoăc có bất thường gì khác.
Yêu cầu các cán bộ y tế thông báo về các loại vắc-xin tiêm chủng cho trẻ và hướng dẫn theo dõi, chăm sóc trẻ sau tiêm chủng.
Chủ động đề nghị cán bộ y tế kiểm tra sức khỏe của trẻ trước khi tiêm.
Đưa trẻ đến điểm tiêm chủng theo đúng thời gian, địa điểm đã được thông báo để đảm bảo điểm tiêm chủng không quá đông và cán bộ y tế thuận tiện thực hành tiêm chủng an toàn.
Câu hỏi 8: Các bà mẹ phải làm gì để có thể phát hiện sớm những phản ứng sau tiêm chủng?
Trả lời:
Sau khi tiêm chủng trẻ cần phải ở lại 30 phút tại điểm tiêm chủng để được cán bộ y tế theo dõi và kịp thời xử trí nếu có những phản ứng bất thường xảy ra.
Theo dõi trẻ thường xuyên tại nhà trong vòng 1 ngày sau tiêm chủng về các dấu hiệu sau: toàn trạng, tinh thần, ăn ngủ, thở, nhiệt độ, phát ban, phản ứng tại chỗ tiêm.
Câu hỏi 9: Sau khi tiêm về nếu cháu bị sốt, quấy khóc thì tôi phải làm gì?
Trả lời:
Sau tiêm chủng, trẻ có thể có những biểu hiện như sốt nhẹ, đau tại chỗ tiêm, các bà mẹ cần chú ý đến trẻ hơn, cho trẻ bú nhiều hơn, cho bú khi trẻ thức, theo dõi nhiệt độ, không đắp bất cứ thứ gì lên vị trí tiêm.
Khi trẻ sốt, cần phải cặp nhiệt độ và theo dõi sát, dùng thuốc hạ sốt cho trẻ theo sự chỉ dẫn của cán bộ y tế. Nếu trẻ không đỡ cần đưa trẻ tới cơ sở y tế để được thăm khám, xử trí.
Câu hỏi 10: Những biểu hiện nào sau tiêm chủng là bất thường, khi nào cần đưa trẻ đến cơ sở y tế?
Trả lời:
Cần đưa NGAY trẻ tới bệnh viện hoặc các cơ sở y tế nếu trẻ có các dấu hiệu bất thường sau tiêm chủng như sốt cao (>39°C), co giật, khóc thét, quấy khóc kéo dài, bú kém, bỏ bú, khó thở, tím tái, li bì, phát ban, ... hoặc khi phản ứng thông thường kéo dài trên 1 ngày.
Nếu cha mẹ không yên tâm về những phản ứng của con sau khi tiêm chủng có thể trực tiếp đến gặp cán bộ y tế để được tư vấn cách theo dõi và chăm sóc trẻ.
Trích nguồn: Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế